خشونت علیه زنان
خشونت علیه زنان و سوء استفاده از آنها؛ انواع خشونت و راه‌های مقابله
زنان به شیوه‌های مختلف مورد خشونت و سوء استفاده قرار می‌گیرند؛ از آزار و خشونت فیزیکی گرفته تا سوء استفاده مالی و آزار جنسی و قاچاق. خشونتها علیه زنان به هر شکلی که انجام شود، می‌تواند برای مدتی طولانی برایشان پیامدهای منفی فیزیکی یا احساسی به همراه داشته باشد. در ادامه برخی شیوه‌های خشونت و سوء استفاده از زنان معرفی می‌شود.
۱- خشونت و سوء استفاده در دوران دوستی:
این نوع از خشونت در زمانی روی می‌دهد که زن با فردی در رابطه‌ای احساسی و شخصی باشد و مرد در جریان این رابطه به زن آسیب بزند. این آسیب می‌تواند فیزیکی، جنسی، کلامی یا احساسی باشد و ممکن است زمانی روی دهد که زن عمیقا عاشق اوست.
سوء استفادۀ کلامی و احساسی می‌تواند به شکل فریاد زدن، قلدری کردن، نام زن را با تحقیر صدا زدن، توهین به زن مقابل دوستان و خانواده، گفتن اینکه او سزاوار آزار است باشد. گاه نیز پس از ارتکاب این آزارها، مرد سعی می‌کند با دادن هدایایی تخلف خود را حل و فصل کرده و وعده تغییر بدهد.
از جمله سوء استفاده‌های جنسی اینکه زن را مجبور به انجام رفتاری جنسی خلاف خواست او بکنند یا او را در زمانی که موافق نیست، مجبور به رابطۀ جنسی کنند.
از نمونه‌های سوء استفاده‌های فیزیکی نیز می‌توان به زدن، هل دادن، لگد زدن، گاز گرفتن، پرت کردن اشیاء، خفه کردن یا هر نوع رفتار تهاجمی دیگر اشاره کرد. حتی مجبور کردن زن به باردار شدن برخلاف خواست او نیز نوعی از خشونت علیه زنان محسوب می‌شود.
۲- خشونت علیه زنان سالمند:
خشونت علیه زنان سالمند زمانی روی می‌دهد که افرادی که از آنها مراقبت می‌کنند آگاهانه به آنها آسیب فیزیکی، احساسی و کلامی یا مالی بزنند. نادیده گرفتن سالمندان و نیازهایشان (مانند محروم کردن آنها از غذا و مراقبتهای بهداشتی) تا جایی که به آنها اسیب وارد شود نیز خشونت علیه آنها محسوب می‌شود.
آزار زنان سالمند و سوء استفاده از آنها بسیار بیشتر از آزار مردان سالمند است. این آزار و اذیت‌ها می‌تواند در خانه، در مراکز مراقبت از آنها یا در مکان‌های عمومی انجام شود.
۳- سوء استفاده احساسی و کلامی:
برخی فکر می‌کنند اگر از نظر جسمی به زنان آسیبی وارد نشود، خشونتی روی نداده است. درحالیکه خشونتهای احساسی و کلامی می‌تواند هم در کوتاه مدت و هم درازمدت، برای زنان پیامدهایی منفی و جدی به اندازۀ پیامدهای خشونتهای فیزیکی به همراه داشته باشد.
برخی از انواع خشونتهای کلامی و احساسی عبارتند از توهین کردن، ترساندن، منزوی کردن، تلاش برای کنترل کردن، تکرار رفتارهای حسادت آمیز، محروم کردن زن از دیدن دوستان و اعضای خانوادۀ خود، تلاش برای محروم کردن زن از ادامۀ کار یا تحصیل، جلوگیری از رفتن زن به دکتر، تهدید کردن و تصمیم گرفتن به جای زن.
اینکه از زن بخواهند تمام کارهایی را که در طول روز انجام داده به اطلاع مرد برساند یا در تماس دائمی با او باشد، از او بخواهد رمز عبور شخصی خود در تلفن، ایمیل و شبکه‌های اجتماعی را در اختیار او بگذارد، همچنین عصبانی شدن به‌گونه‌ای که باعث ترس زن شود، کنترل وضعیت مالی زن و بازخواست چگونگی خرج کردن درآمدش نیز از دیگر انواع خشونتهای احساسی و کلامی است.
۴- سوء استفاده مالی از زنان:
سوء استفاده مالی زمانی اتفاق می افتد که فرد خاطی سعی دارد با کنترل امور مالی زن، او را کنترل کند و بر زن برتری یابد. در چنین وضعیتی افراد خاطی تمام پول و دارایی زن را کنترل می‌کنند و اطلاعات مالی زن را از او مخفی نگه می‌دارند. معمولا سوء استفاده‌های مالی در پی سوء استفاده‌های فیزیکی روی می‌دهد.
سوء استفاده مالی از زن باعث می‌شود که نتواند با وجود اینکه قربانی خشونت است، رابطۀ خود را با فرد خاطی قطع کند زیرا زن همواره از این موضوع می‌ترسد که نتواند به تنهایی هزینه‌های مالی خود و فرزندانش را تامین کند.
۵- آزار و اذیت زنان:
آزار و اذیت شامل هرگونه رفتار ناخوشایند یا بیان سخنی ناخوشایند در مقابل زنان می‌شود.
مزاحمت جنسی نیز در همین مجموعه قرار می‌گیرد و شامل هرگونه تماس یا رفتار ناخوشایند مبتنی بر جنسیت است که می‌تواند در محیط کار، خانه یا در مدرسه روی دهد. آزار و اذیت جنسی هم شامل رفتارهای کلامی می‌شود و هم رفتارهای فیزیکی. این آزارها گاه با رفتارهای خصمانه، توهین و رفتارهای تهاجمی توام است.
آزار و اذیت مبتنی بر جنسیت می‌تواند از سوی هر کسی بر زنان تحمیل شود؛ از سوی مدیران، همکاران، صاحبخانه، معلمان یا دیگر دانشجویان. برخی کشورها این دست از آزار و اذیت زنان را غیرقانونی اعلام کرده‌اند.
۶- قاچاق زنان:
قاچاق زنان شکلی از بردگی است.
در این حالت زنان مجبور می‌شوند و یا با فریب در شرایطی قرار می‌گیرند تا در محیطی خطرناک و غیرقانونی کار کنند یا برخلاف خواستشان با دیگران رابطه جنسی داشته باشند. قاچاقچیان، زنان برده را مجبور به مصرف مواد مخدر می‌کنند، آنها را محبوس می‌کنند، مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و گرسنه نگاه می‌دارند تا بتوانند روی آنها کنترل داشته و مجبور به کار کنند. زنان و دختران بیشترین قربانیان قاچاق جنسی هستند.
قاچاقچیان همچنین از شیوه‌های تهدید آمیز نیز برای سوء استفاده از زنان بهره می‌برند. مثلا آنها را تهدید می‌کنند که به خانواده‌هایشان آسیب می‌زنند، زنان مهاجر غیرقانونی را به دولت گزارش می‌دهند تا از کشور اخراج شوند، همچنین گذرنامه و دیگر مدارک شناسایی آنها را می‌گیرند. علاوه بر بهره کشی جنسی، از این دست زنان برای کار در مزارع، کارهای نظافتی، مراقبت از کودکان و غیره استفاده می‌شود.
از دیگر موارد خشونت علیه زنان و سوء استفاده از آنها می‌توان به تبعیض‌های قانونی، صدور احکام غیرانسانی همچون سنگسار، ازدواج اجباری، ازدواج در زیر سن قانونی، ختنۀ دختران و بارداری آنها در کودکی اشاره کرد.
راههایی برای کاهش خشونتها علیه زنان:
مهمترین راه کمک به زنان در مقابل خشونت و سوء استفاده جنسی، افزایش حمایت‌های قانونی از آنها است. اما در کنار این راه موثر، شیوه‌های دیگری نیز برای بهبود وضعیت آنها در جامعه پیشنهاد می‌شود.
۱- افزایش آگاهی‌های خانواده‌ها به‌ویژه در جوامع کمتر توسعه یافته
افزایش آگاهی‌های خانواده‌ها به‌ویژه در جوامع روستایی و شهرهای کوچک دربارۀ چگونگی رفتار با زنان و دختران و محافظت از آنها و دادن اطلاعات حیاتی به خانواده‌ها دربارۀ خطراتی که زنان و دختران را تهدید می‌کند، از اهمیت بالایی برخوردار است. باید با آگاه سازی، به‌تدریج مردمان را متقاعد به تغییر شیوۀ رفتاری در مقابل زنان و دختران کرد.
۲- مبارزه با خشونت علیه دختران در مدارس؛ پیگیری خانواده‌ها و گروه‌های مدافع حقوق بشر
بر اساس برآوردها، سالانه ۲۴۶ دانش‌آموز دختر و پسر در مسیر مدرسه یا در داخل مدرسه مورد آزار و سوء استفاده قرار می‌گیرند و دختران در این موضوع بیش از پسران قربانی بوده‌اند.
برگزاری پیوستۀ جلسات مشاوره در مدارس برای کمک به دانش‌آموزان، شنیدن مشکلات آنها و افزایش اعتماد به نفس آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
۳- کمک به زنان و دختران برای گزارش دادن خشونتهای خانگی
باید این اطمینان به زنان و دختران داده شود که در صورتی که در داخل خانه با سوء استفاده و خشونت دست به گریبانند، آن را تحمل نکرده و به پلیس یا دیگر مراکز مسئول گزارش دهند.
در ایران، اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از مردم خواسته است تا خشونتهای خانگی به ویژه کودک آزاری و همسر آزاری را با مرکز اورژانس اجتماعی یا شماره تلفن ۱۲۳ درمیان بگذارند.
سازمان بهزیستی از سال ۱۳۹۳ خانه‌های امن را برای زنان و دخترانی که در معرض خشونتهای خانگی قرار دارند، راه اندازی کرده است. بنا بر اعلام معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی در گفتگو با افکار نیوز، خانه‌های امن مکان‌هایی هستند که از زنان در معرض خشونت حمایت می‌کنند و زنان و دخترانی که ممکن است به هر دلیلی شب از خانه رانده شوند یا در خانۀ خودشان از نظر خشونت در معرض خطر باشند در خانه‌های امن اسکان داده می‌شوند. آدرس‌های خانه‌های امن مخفی است و زنان از طریق تماس تلفنی می‌توانند با این خانه‌ها ارتباط برقرار کنند. زنان می‌توانند کودکان خود را نیز به این خانه‌ها ببرند. در خانه‌های امن علاوه بر اسکان افراد، به آنها خدمات دیگری مانند خدمات روان‌شناختی و مشاوره، خدمات مددکاری، خدمات حقوقی، خدمات پزشکی و بهداشتی ارایه می‌شود.
۴- گوش دادن به سخنان زنان و دختران قربانی خشونتهای جنسی
به زنان و دختران فرصت و شجاعت دهید تا دربارۀ خشونت‌هایی که علیه آنها به کار رفته صحبت کنند. برگزاری کارگاه‌های آموزشی دربارۀ بهره‌کشی جنسی، حقوق دختران و حمایت از کودکان موثر خواهد بود. اگر افرادی در این کارگاهها داوطلبانه تجربه‌های تلخ خود از خشونتها را شرح دهند، به تدریج دیگر زنان و دختران نیز تشویق به سخن گفتن خواهند شد.
۵- استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای طرح تجربه‌های تلخ خشونتهای جنسی
در حال حاضر جوانان در بسیاری از کشورها از شبکه‌های اجتماعی برای طرح مشکلات مربوط به خشونتهای جنسی استفاده می‌کنند و با افزایش احساس همبستگی میان کاربران، به تقویت دیدگاههای برابری جنسیتی و معرفی حقوق زنان و دختران می‌پردازند.
۶- تلاش برای امن کردن مسیر رفت و آمد دختران به مدرسه
همکاری خانواده‌ها و مسئولان مدرسه و گفتگو با مسئولان منطقه‌ای در این زمینه بسیار مهم است.
۷- پسران و مردان جوان را تبدیل به عاملان تغییر کنید
با آموزش درست پسران، آنها را به مدافعان دیدگاههای برابری جنسیتی تبدیل کنید و نگرش‌هایی را که در آنها منجر به بروز خشونت علیه زنان و دختران می‌شود، تغییر دهید. همین شیوه را می‌توان برای تقویت نگرش حمایت از کودکان در جامعه نیز به کار برد.
آدرس تلگرام من:
کپی برداری با ذکر منبع بلامانع می باشد.